ماه رمضان یکی از ماه‌های مهم در تقویم اسلامی است و در آن مسلمانان در سراسر جهان روزه می‌گیرند. امسال ایام تعطیلات نوروز و ماه مبارک رمضان مقارن شده است. معمولا در ماه رمضان و با روزه‌داری، تغییراتی در روش زندگی افراد صورت می‌گیرد، اما به افراد روزه دار توصیه می شود در کنار حضور در دید و بازدیدهای خانوادگی، سلامت تغذیه ای خود را نیز رعایت کرده و به سلامت غذایی خود در ایام ماه مبارک رمضان، توجه ویژه داشته باشند.

در ماه مبارک رمضان نیز مانند همیشه پیروی از برنامه غذایی متنوع و متعادل ضروری است. با رعایــت دو اصل مهم «تـنوع» و «تعادل» در مصرف غذا نیازهای تغذیه ای شامل آب، املاح، ویتامین ها، پروتئین و انرژی مورد نیاز بدن، تأمین می شود.

در ادامه توصیه هایی که موجب حفظ سلامت فرد روزه دار می شود را با هم دنبال می کنیم:

توصیه می شود افراد روزه دار هماننـد زمانی که روزه نیستند، سه وعده غذا مصرف کنند که این وعده ها شامل افطار، شام و سحری است.

بهتر است غذای مصرفی در وعده سحری خصوصیات و ویژگی وعده ناهار را داشته باشد تا از ایجاد گرسنگی در طول روز پیشگیری شـود.

بـا توجـه بـه ساعت صرف افطار و وعده سحری، می توان در فاصله افطار تا سحر، یک وعده غذایی مثل شام سبک را صرف کرد کــه البته این به وضعیت خود شخص و تمایل او به صرف غذا بستگی دارد.

در هنگام افطار مصرف غذاهای سبک و مختصر شامل گـروه های غذایی شیر و لبنیات مانند شیر و ماست و پنیر میوه ها و سبزی ها و نان و غلات مانند برنج و نان توصیه می شود.

استفاده از نان و پنیر و سبزی که یکی از عادات خوب غذایی هموطنان در این ایام است، توصیه غذایی مناسبی برای فرد روزه دار است.

مصرف شیر گرم و فرنی و یــا شیر برنج در هنگام افطار مناسب است.

استفاده از مواد غذایی آبکی مثل سوپ، آش، حلیم بــدون روغن (حلیم منبع خوبی از مواد نشاسته ای، فیبر، پتاسیم و منیزیوم است) و همچنین مایعات به هنگام افطار و سحر موجب حفظ تعادل آب و امـلاح فـرد روزه دار مـی شود.

استفاده از سبزی ها و میوه ها در هنگام افطار و همچنین در فاصله زمانی بین افطار تا سحر به دلیل اینکه منبع خوبی از فیبر بوده و برای دستگاه گوارش بسیار مفید است، مانع بروز یبوست می شود.

توصیه می شود در وعده سحری مقدار مناسبی سبزی های مختلف مصــرف شود. سبزی ها با دارا بودن مواد مغذی مختلف و آب، علاوه بر تأمین ویتامین ها و املاح موردنیاز بدن، از تشنگی فرد در طول روز جلوگیری می کنند.

مصرف مواد غذایی شیرین در وعده سحری توصیه نمی شود، چرا که با تحریک انسولین موجب ورود قند خون بـه داخـل سـلول هـا و در نتیجه کاهش قند خون می شود. به این ترتیب مصرف مـــواد غـــذایی شیرین و حاوی قندهای ساده مثل شیرینی و شکلات در وعده سحری موجب می شود شخص زودتر گرسنه شود.

توصیه می شود در وعده افطار و یا در فاصله افطار تا سحر، میوه هایی که حاوی مواد مغذی بسیار مفید بـرای سـلامت بـدن است، مصرف شود.

از کربوهیدرات های پیچیده مثل غلات از جمله گندم، جو و حبوبات مانند عدس، لوبیا، نان های سبوس دار و غـذاهای حاوی فیبر نظیر سبزی ها، حبوبات، غلات، میوه های با پوست به ویژه سیب، گلابی، آلو و میوه های خشک در بین وعده های غذایی بیشتر استفاده شود. این غذاها به آهستگی هضم می شود و باعث می شود فرد روزه دار احساس گرسنگی کمتری داشته باشد.

توصیه می شود برای تامین آب موردنیاز، پس از صرف افطار و تا قبل از خواب به تدریج انواع میوه، چای کمرنـگ و سـایر مایعات به ویژه آب برای جبران کم آبی بدن نوشیده شود.

«نسیم بهادری» کارشناس تغذیه مرکز بهداشت شهدای انقلاب شیراز